Filterzand als aquarium bodembedekking
Als wij naar de soorten aquarium bodembedekking kijken, dan kunnen wij ze het beste op (korrel)grootte verdelen. Afhankelijk van de grootte noemen wij blokken, keien, stenen, grind, zand, silt of klei. Grind en zand kunnen nog onderverdeeld worden in zeer grof, grof, middel, fijn en zeer fijn.
Nu zullen de meeste mensen voor natuurlijke materialen kiezen, maar geperste kleikorrels of gekleurd gravel respectievelijk glas behoren ook tot de mogelijkheden. Om de begripsvorming van de benamingen wat eenduidiger te maken, gebruik ik de Nederlandse classificatie van het sediment (geotechniek). Deze classificatie van onverharde grondmonsters zijn vastgelegd in de NEN 5104 of de nieuwe ISO 14688 norm.
| Fractie | Ondergrens | Bovengrens | Onderverdeling |
|---|---|---|---|
| Blokken | 630 mm | – | |
| Keien | 200 mm | 630 mm | |
| Stenen | 63 mm | 200 mm | |
| Grind | 16 mm | 63 mm | Zeer grof |
| 5,6 mm | 16 mm | Matig grof | |
| 2 mm | 5,6 mm | Fijn | |
| Zand | 0,420 mm | 2 mm | Uiterst grog |
| 300 µm | 420 µm | Zeer grof | |
| 210 µm | 300 µm | Matig grof | |
| 150 µm | 210 µm | Matig fijn | |
| 105 µm | 150 µm | Zeer fijn | |
| 63 µm | 105 µm | Uiterst fijn | |
| Silt | 2 µm | 63 µm | |
| Lutum | – | < 2 µm |
Als consument zal je weinig met deze normen te maken krijgen omdat de leveranciers van onze aquariumproducten alleen klantgerichte namen gebruiken, zoals:
- Aquariumzand natuurlijk
- Aquariumzand wit
- Aquariumgrind zwart
- Aquariumgrind donker fijn
- Aquariumsplit
Op het moment dat je naar filterzand/gekalibreerd zand gaat kijken dan worden de benamingen eenduidiger. Bij de aquariumspeciaalzaken kom je meestal de volgende beschrijvingen tegen:
- Filterzand (fijn) korrelgrootte 0,40 – 0,80 mm
- Filterzand (middel) korrelgrootte 0,71 – 1,25 mm
- Filterzand (grof) korrelgrootte 1,00 – 2,00 mm
Wanneer je de productomschrijving van één van de grootste producenten van gekalibreerd zand en grind in Europa bekijkt, dan kent gekalibreerd zand en grind vele zakelijke toepassingsgebieden zoals filterzand en filtergrind bij drinkwater, afvalwater, proceswater, rioolwater, zwembadwater en aquaria. Wat betreft de korrelmaat zijn er meer mogelijkheden dan bij de aquariumspeciaalzaken.
| Korrelmaat (mm) | Ondermaat max (%) | Boven maat max (%) | U.C. max | U.C. gemiddeld | Typering |
|---|---|---|---|---|---|
| 0,20 – 0,50 | 5 | 5 | 1,45 | 1,38 | fijn |
| 0,20 – 0,63 | 5 | 5 | 1,55 | 1,46 | fijn |
| 0,40 – 0,63 | 5 | 5 | 1,3 | 1,21 | fijn |
| 0,40 – 0,80 | 5 | 5 | 1,4 | 1,36 | fijn |
| 0,50 – 1,00 | 5 | 5 | 1,5 | 1,41 | fijn |
| 0,63 – 1,00 | 5 | 5 | 1,3 | 1,20 | fijn |
| 0,71 – 1,25 | 5 | 5 | 1,35 | 1,29 | middel |
| 0,80 – 1,25 | 5 | 5 | 1,3 | 1,25 | middel |
| 1,00 – 1,60 | 10 | 10 | 1,35 | 1,25 | middel |
| 1,40 – 2,00 | 10 | 10 | 1,35 | 1,23 | middel |
| 1,00 – 2,00 | 10 | 10 | 1,4 | 1,35 | middel |
| 1,70 – 2,50 | 10 | 10 | 1,35 | 1,25 | middel |
| 2,00 – 4,00 | 10 | 10 | 1,4 | 1,33 | grof |
| 3,15 – 5,60 | 10 | 10 | 1,4 | 1,35 | grof |
| 5,00 – 8,00 | 10 | 10 | 1,4 | 1,25 | grof |
Je hebt zand en zand!
De herkomst van het zand bepaalt eigenlijk de belangrijkste eigenschappen van het zand. De korrels is meestal afbraakmateriaal van gesteente, maar kunnen ook van organische afkomst zijn zoal koralen en schelpen.
In het begin hebben deze korrels onregelmatige vormen en scherpe kanten, maar door erosie (schuren tegen andere oppervlakten) zullen zij een rondere vorm aannemen. Uiteindelijk worden korrels zo klein dat wij het Lutum mogen noemen. (<2 µm).
Nu heeft zand, of beter gezegd het bronmateriaal, ook chemische eigenschappen en kunnen de verschillende mineralen zowel een positieve als negatieve invloed hebben op de watersamenstelling. Kalkhoudend gesteente is meestal te herkennen aan een spierwitte kleur en kan esthetisch zeer mooi zijn. Voor zacht water aquaria willen wij het water zacht houden en het liefst zonder te veel hulpmiddelen. Op het moment dat je de GK, GH en de Ph waarden voortdurend ziet stijgen, dan mag je er vanuit gaan dat er kalkhoudend materiaal in je aquarium zit. Als het alleen een mooie steen of een decoratiestuk is dan kan je dit gemakkelijk verwijderen, maar als het in het bodemmateriaal zit wordt het een stuk lastiger.
Maar er zijn ook gesteenten die de stoffen in het water kunnen binden en als aquarianen maken wij hier graag gebruik van. Turf en geperste kleikorrels zijn de bekendste materialen die in staat zijn om bepaalde elementen te binden. Wat voor ons belangrijk is, is dat je bodemmateriaal de gewenste chemische reactie geeft. Over het algemeen willen wij bodemmateriaal dat neutrale waterwaarden handhaaft. Gebruik je de verkeerde bronmaterialen dan zal je het moeten compenseren en dat is eigenlijk een klus die je nooit kan winnen. Maar voor elk type aquarium is een geschikte oplossing te vinden. Als je zand als zand ziet heb je gelijk, maar er is meer dan alleen korrelgrootte.
Tip
Even een zakje zand, grind of stenen halen bij de doe-het-zelf zaak kan nare gevolgen hebben voor je waterhuishouding in je aquarium. Het is dus verstandig om het juiste bronmateriaal te kiezen en als je het niet zeker weet dan kan je het beter bij een aquariumspeciaalzaak kopen.
Er blijft nog een belangrijk punt over en dat is de kleur van het zand. Een spierwitte aquariumbodem in een tropisch zeeaquarium heeft zijn functies, maar het staat ook heel mooi in onze zoetwateraquaria. Nu zullen de meeste vissen in onze zoetwateraquaria deze spierwitte aquariumbodem niet echt waarderen. Het licht wordt te veel weerkaatst en de vissen vallen teveel op in het zand. Het gevolg is schuwe en gestreste vissen die schaduwrijke locaties opzoeken. Vooral de bodembewoners hebben liefst een neutraal gekleurde aquariumbodem. Een te donkere kleur heeft ook zijn nadelen omdat de planten en vissen minder tot hun recht kunnen komen. Als laatste hebben wij de ‘onnatuurlijke’ bodemkleuren, maar dat is een kwestie van smaak.
Zand met scherpe kanten en onregelmatige vormen (A)
Dit zand is minder geschikt als aquariumbodem. De korrels hebben de mechanische eigenschap om met elkaar te verankeren. Het gevolg is een zeer compacte bodem die een grote draagkracht en stabiliteit heeft. Dit is leuk als je terrassen of hoogteverschillen wilt creëren, maar de bovenste laag laat zich nog steeds verplaatsen door stroming en de zwaartekracht. Uiteindelijk hou je een laagvlakte over en het zand staat hoger bij de voorruit.
Het grootste probleem van dit zand is zijn uniformiteit. De ruimte tussen de korrels kan minder dan 10% bedragen, terwijl bij illustratie (B) het meer dan 30 % kan zijn. Het gevolg is dat dit zand makkelijk dichtslibt en weinig water doorlaat.
Zand met scherpe kanten en onregelmatige vormen wordt ook wel ‘Brekerzand’ genoemd. Wij mogen het niet verwarren met ‘Brekerszand’, want dit is afkomstig van het breekproces van bouw- en sloopafval en dit willen wij echt niet in ons aquarium hebben! Voor de bodembewoners is dit zand niet geschikt omdat de scherpe kanten de vissen kunnen beschadigen maar ook kunnen de wortels van de planten zich er moeilijk in verplaatsen.
Zand met afgeronde kanten en regelmatige vormen (B)
Dit zand wordt ook wel eens ‘’Rivierzand’ genoemd en kenmerkt zich door mooie ronde korrels wat onze bodembewoners erg prettig vinden. De korrels mogen niet te groot zijn want dan kunnen de bodembewoners niet bij het eten komen. Dit zand is losser van structuur, maar door de verschillende korrelgrootte wordt het zand steeds compacter. Uiteindelijk zal ook deze aquariumbodem een slecht ecosysteem herbergen door de vervuiling in de aquariumbodem.
Zand met afgeronde kanten en regelmatige vormen (B)
Dit zand wordt ook wel eens “Rivierzand” genoemd en kenmerkt zich door mooie ronde korrels en dat vinden onze bodembewoners erg prettig. De korrels mogen niet te groot zijn want dan kunnen de bodembewoners niet bij het eten komen. Dit zand is losser van structuur, maar door de verschillende korrelgrootte wordt het zand steeds compacter. Uiteindelijk zal ook deze aquariumbodem een slecht ecosysteem herbergen door de vervuiling in de aquariumbodem.
Intermezzo
Een aquariumbodem kan enkele millimeters dik zijn maar ook 15 cm is geen uitzondering bij grotere aquaria. In de dieper gelegen delen van de aquariumbodem kan er een tekort aan zuurstof ontstaan. Deze zuurstofloze laag kunnen wij herkennen aan een donkerbruine /zwarte laag die naar rotte eieren stinkt. Nu moet je niet gelijk denken dat een ‘rottende’ bodem een ramp is! Deze zuurstofloze omgeving willen wij zo veel mogelijk vermijden, omdat daar alleen anaerobe bacteriën kunnen leven. Als dank produceren deze bacteriën zwavelwaterstof (H2S). De laag kan enkele millimeters dik zijn maar ook plaatselijk zijn. Zolang het ecosysteem van je aquariumbodem goed werkt behoort ook dit tot het ecosysteem.
De anoxische bacteriën werken het best in een zuurstofarme omgeving. Als voorbeeld kunnen wij de denitrificerende bacteriën nemen omdat deze in staat zijn om nitraat om te zetten naar stikstofgas. De aerobe bacteriën werken alleen onder zuurstofrijke omstandigheden. Als voorbeelden kunnen wij de geliefde nitrificerende bacteriën noemen die ammoniak via nitriet naar nitraat omzetten. Wat wij niet mogen vergeten is dat deze bacteriën op verschillende diepte kunnen voorkomen. Vlak onder een steen kan een zuurstofarme of zuurstofloze omgeving ontstaan terwijl een paar cm verder optimale omstandigheden zijn. De bacteriën produceren ook verschillende gassen (CO2, N2 CH4, H2S) die uit de bodem kunnen opstijgen. Dit kan een goed teken zijn maar kan er ook op duiden dat je echt aan een nieuwe aquariumbodem toe bent. En zoals gewoonlijk moet alles in harmonie werken, want wat de een afval vindt, kan voor een ander als voedsel dienen.
Een bodemverwarming verwarmt niet alleen de bode, maar zorgt ook voor watercirculatie in de aquariumbodem. Het verwarmde water stijgt op en het koudere zuurstofrijke aquariumwater zakt naar de aquariumbodem. Door de watercirculatie ontstaat een betere aan– en afvoer van afval – en voedingstoffen. Maar ook onze planten profiteren van deze omstandigheden. Zij kunnen zowel de voedingstoffen uit het water alsook uit de aquariumbodem halen. Voor de warme voetjes van de planten hoef je de bodem niet te verwarmen. In de natuur is de bodem meestal kouder dan het water. Natuurlijk heeft elke plantensoort zijn voorkeur. Waterplanten halen hun voedingstoffen het liefst uit het water en moerasplanten meer uit de aquariumbodem! Of je nu vloeibare plantenvoeding gebruikt of een voedingsbodem gebruikt, de voedingstoffen worden door de bodemverwarming toch verspreid. Bij dit systeem kan je er zelf voor kiezen om geen voedingsbodem te gebruiken.
Zand met afgeronde kanten en regelmatige vormen van dezelfde grootte (C)
Eigenlijk hebben wij het hier over filterzand. In theorie zouden de zandkorrels volgens illustratie (C) kunnen stapelen met als gevolg dat er een maximale ruimte tussen de zandkorrels ontstaat waardoor het water gemakkelijk heen kan stromen. In de praktijk zal het eerder op illustratie (D) lijken, omdat er iets minder ruimte tussen de zandkorrels is, maar deze ruimte wordt niet opgevuld door kleinere zandkorrels zoals bij illustratie (A en B)
Nu wordt filterzand op verschillende korrelgrootte verkocht en dit is niet voor niets. Als gebruiker wil je een optimale doorstroming in het filtermateriaal bereiken. Je kunt het filterzand ook als mechanisch filter gebruiken. De grote stukken afval worden tegen gehouden door de beperkte ruimte tussen de korrels en het fijne vuil kan gewoon doorstromen. Gebruik je een kleinere korrelgrootte dan zal het water langzamer door deze ruimte stromen omdat er minder ruimte is tussen de korrels. De mechanische filtering is een stuk minder, maar de bacteriën krijgen meer kans om het afval te verwerken. Bovendien passen er meer bacteriën op de kleinere korrels wat weer een betere bacteriële filtering veroorzaakt. Om optimaal gebruik te kunnen maken van mechanische -en bacteriële filtering betekent dit in de praktijk dat je van grof naar fijn moet filteren
Filterzand als aquariumbodem
Wanneer je filterzand als aquariumbodem gebruikt wil je zo’n luchtig mogelijke bodemstructuur creëren (E) met zoveel mogelijk bacteriën. Je waterplanten moeten gemakkelijk hun wortels kunnen verspreiden en ook de afval- en voedingstoffen moeten zich makkelijk tussen de korrels kunnen verspreiden. In feite moeten wij een zuurstofrijke omgeving creëren waar bacteriën, overige bodembewoners en planten zo goed mogelijk in kunnen gedijen.
Als gebruiker wil je een zo natuurlijk mogelijk ecosysteem creëren, maar dan komt het probleem. Fijn zand staat heel mooi in je aquarium, maar door een geringe ruimte tussen de zandkorrels (F) is de watercirculatie tussen de zandkorrels te beperkt. Minder watercirculatie betekent ook minder zuurstofrijk water tussen de korrels met als gevolg minder bacteriën die de belangrijkste afvalstoffen kunnen verwerken waarop uiteindelijk de bodem dichtslibt.
Onderhoud technisch gezien is het ook lastiger om een goed evenwicht te vinden want afvalstoffen afhevelen tijdens het onderhoud is een stuk lastiger bij een grote korrel. Bij een te kleine korrelgrootte zuig je teveel zand mee en je aquarium blijft troebel door het zweefvuil en het fijne zand.
Conclusie
In de praktijk moeten wij niet alleen rekening houden met de korrelgrootte, mechanische- en chemische eigenschappen van het zand. Er zijn nog zoveel andere factoren die een goed ecosysteem bepalen en dan ben je geneigd om alleen naar de traditionele oplossingen te zoeken. Op dit moment heeft de commercie ook begrepen dat je met zand en een beetje marketing veel geld kunt verdienen. Wat de beste oplossing is, is alleen proefondervindelijk vast te stellen omdat elk aquarium anders is ingericht. Persoonlijke voorkeur en ervaring beïnvloeden sterk je keuze. Er is geen goed of fout, maar soms is filterzand een betere keuze.<
Heeft u vragen of opmerkingen? Laat dan een bericht achter in het Reactieveld. Wij proberen uw bericht zo snel mogelijk (binnen 24 uur) te beantwoorden.
Welke korrelgrootte zou je het best pakken als je filterzand wil gebruiken voor een discusaquarium?
Mvg
Wij gebruiken filterzand (fijn) korrelgrootte 0,40 – 0,80 mm in onze aquaria. (Onder anderen te koop bij Wildkamp Artikelnr. 745090)
Deze maat filterzand heeft mooie zandstructuur, waarbij de bovenlaag redelijk schoon blijft als je een beetje stroming hebt.
Dit wordt uiteraard bevorderd als je een bodemafzuiging hebt. Natuurlijk blijft het een persoonlijke voorkeur.
Is het verstandig om alleen filterzand te gebruiken en geen voedingsbodem in een discusaquarium waar achterin toch voldoende beplanting staat? Ik voeg 1x per week vloeibare plantenvoeding toe maar na enige tijd gaan er toch wat planten kapot door te verslijmen. Ik heb ook geen voedingsbodem en voeg wel CO2 toe.
Voedingsbodem of geen voedingsbodem
In principe heb je geen voedingsbodem nodig als je de planten voldoende voedingstoffen krijgen. Dit kan je aan je water toevoegen als vloeibare plantenbemesting, CO2 en als kleibollen/voedingstabletten voor tussen de plantenwortels. In de praktijk is het meestal een combinatie van alle drie methoden aangezien de universele plantenvoeding producten niet geschikt zijn voor alle plantensoorten. Het gebruik van een voedingsbodem blijft een persoonlijke keuze.
Lees meer over: Wat missen mijn waterplanten
Nu kan je ook zelf plantencapsules maken met benodigde voedingstoffen, mineralen en spoorelementen.
Lees meer over: Planten-capsules zelf maken
Persoonlijk gebruik ik het liefst Dennerle ‘DeponitMix Professional 9 in 1’ voedingsbodem in combinatie met filterzand. De ‘DeponitMix Professional 9in1’ voedingsbodem ziet eruit als zand. Zelf als je de bodem omwoelt laat het bijna geen sporen achter op het filterzand. Na vijf jaar ziet mijn aquariumbodem er net zo uit als de eerste dag. Het voordeel is dat je de planten een goede start krijgen, omdat er voldoende voedingstoffen aanwezig zijn in de voedingsbodem. Uiteindelijk zal je de planten moeten voorzien van extra voedingstoffen omdat de voedingsbodem uitgeput raakt
Lees meer over: Filterzand als aquarium bodembedekking
Aquariumplanten verslijmen of worden doorzichtig
Gebruik je CO2 dan is het waarschijnlijk een te kort aan CO2 of je hebt te veel licht boven je aquarium. Ik heb zelf gemerkt dat de plantenkeuze erg belangrijk is bij discusaquarium i.v.m. de hoge watertemperatuur. Ik probeer zo veel mogelijk planten te gebruiken die weinig licht en CO2 eisen. Het voordeel is dat je ook minder voedingstoffen worden gebruikt.
Lees meer over: Aquariumplanten voor een discus aquarium
Gebruik een continu CO2 test voor het bepalen van je CO2 waarden (max 20 mg/l). Liever te iets weinig CO2 dan te veel CO2, want de meeste discusvissen vinden hoge CO2 waarden en lage zuurstof waarden niet zo lekker! (De vissen zeer goed in de gaten houden als je de toevoer van CO2 verhoogd!)
Oplossing
Verhoog de CO2 waarden in kleine stapjes, je planten moeten ook de gelegenheid krijgen om aan de nieuwe CO2 waarden te wennen. (Een keer per week de CO2 waarden verhogen) of verlaag geleidelijk de hoeveelheid licht boven je aquarium.
Meer licht betekend meer groei, dus meer opname van voedingstoffen. Bij veel licht moet je dus meer voedingstoffen zoals CO2, mineralen en spoorelementen toevoegen. Helaas moet je de verhouding licht, CO2, overige plantenvoeding proefondervindelijk vaststellen.
Omdat onze voedingsbodem rot is, willen we de bodem opnieuw doen, en daarna nieuwe discussen kopen. Ik las over kleikorrels als voedingsbodem, ook voor de planten. Kan daar dan filterzand (bv van cranenbroek)overheen, en dan siergrind, of is alleen filterzand voldoende? Ik zie door de bomen het bos niet meer.
Beste Wilma,
Als je naar aquarium voedingsbodems en bodemmateriaal kijkt kom je een veelvoud van mogelijkheden tegen. Elke geremonteerde aquarium toebehorenfabrikant heeft zijn eigen systeem ontwikkeld. Welk het beste systeem is hang erg af van de toepassing: aquarium grootte en type biotoop. De persoonlijke voorkeur speelt hierbij een belangrijke rol!
Wat ik heb gemerkt dat de combinatie aquarium bodemverwarming, Dennerle DeponitMix Professional 9in1 voedingsbodem en filterzand (fijn) korrelgrootte 0,40 – 0,80 mm voor een beplante discusvissen aquarium een van de beste combinaties is.
De aquarium bodemverwarming zorgt ervoor dat de plantjes warme voetjes hebben en voor een watercirculatie in de aquariumbodem. Het gevolg is een luchtige aquariumbodem waarin de voedingstoffen en afvalstoffen goed kunnen circuleren.
De DeponitMix Professional 9in1 voedingsbodem ziet eruit als zand. Zelf als je de bodem omwoelt laat het bijna geen sporen achter op het filterzand. Na vijf jaar ziet mijn aquariumbodem er net zo uit als de eerste dag en heb ik geen last van een rottende bodem!
Zelf het verwijderen of het plaatsen van grote of kleine planten is geen enkel probleem. Nu heeft een voedingsbodem niet het eeuwige leven maar met voedingstabletten of zelf gemaakte plantenmest capsules kan je het up-to-date houden. Natuurlijk kan je op deze wijze ook de mineralen behoefte van individuele planten aanpassen.
Ik heb geen ervaring met het filterzand Van Cranenbroek wij bestellen het meestal bij Wildkamp
Nu wordt filterzand onder verschillende merkennamen verkocht en het is ook te koop bij de betere aquariumspeciaalzaken.
Lees meer over: Wat missen mijn waterplanten
Lees meer over: Planten-capsules zelf maken
Ik ga een nieuw Aqaurium opstarten, ik wil zwart grind op de bodem leggen, is vloeibare planten voeding voldoende om mijn planten goed te laten groeien!?
Het is mogelijk om zonder voedingsbodem (bodembemesting) te werken onder het grint. Echter waterplanten (zachte steel) hebben een matig wortelgestel en zij halen hoofdzakelijk voedingstoffen uit water. Het wortelgestel moet ervoor zorgen dat de plant niet kan wegspelen in het water. Natuurlijk nemen deze waterplanten ook voedingstoffen uit de bodem maar dan in mindere maten.
De meeste aquariumplanten zijn moerasplanten die ook onderwater kunnen gedijen. Zij hebben een harde steel en een stevig wortelgestel zodat zij bovenwater recht op kunnen staan. Deze planten halen hoofdzakelijk hun voedingstoffen uit de aquariumbodem. Maar deze waterplanten nemen ook voedingstoffen uit het water maar dan in mindere maten.
Omdat de meeste aquariumplanten (moerasplanten) op het droge worden gekweekt moeten de planten zich aanpassen voor het onderwaterleven. Het gevolg is dat deze aanpassing veel van de plant vergt. Er moet voldoende voedingstoffen aanwezig zijn in de bodem en het water om deze periode te overleven.
Kort samengevat je moet voedingstoffen aanbieden waar de plant hoofdzakelijk zijn voedingstoffen vergaart! Er zijn aquariumhouder die zonder een voedingsbodem werken maar de wortels bemesten met kleibollen/mineralen. Heb je echte waterplanten dan volstaat meestal een bemesting via het water. Ik bemest mijn planten hoofdzakelijk met vloeibare bemesting en ik gebruik mineralen capsules bij het wortelgestel.
Lees meer over: Plantenmest capsules zelf maken
Is een ondergrond van zwart grint geschikt voor een discus aquarium ?heb nl een 400 liter bak met zwart grint en zou graag over stappen naar discus vissen
De keuze van (aquarium) bodembedekking wordt hoofdzakelijk bepaald door de persoonlijke voorkeur, er is eigenlijk geen goed of fout. Wat je niet mag vergeten is dat je bij een donkere bodembedekking een aantal discusvissen kleurenscharkeringen minder tot hun recht komen.
Een aquariumbodembedekking van filterzand maakt niet alleen het onderhoud eenvoudiger, maar ook de uitstraling van het aquarium wordt een stuk frisser!
Ik heb momenteel filterzand 0,4 – 0,8mm waar de planten het tot nu toe erg slecht op doen. Ik vroeg me af of 0,7 – 1,25 dit of een zelfs nog hogere korrel dit zou kunnen veranderen?
Filterzand mag u niet vergelijken met een ‘echte’ voedingsbodem. In filterzand zitten nagenoeg geen voedingstoffen. Filterzand moet u zien als huisvesting voor de plantenwortel. Afhankelijk van de korrel grootte noemen wij het silt, zand, grind, stenen of kleien. De korrelgrootte verhogen naar 0,7- 1,25 lost het probleem niet op.
Wij kunnen aquariumplanten in twee groepen verdelen:
• De ‘echte waterplanten’ of hydrofyten halen de meeste voedingstoffen uit het water via het blad, hun worstelgestel dient hoofdzakelijk als verankering. De stengels zijn soepel en buigbaar waardoor zij zich aan kunnen passen aan de stroming c.q. waterstand. Op deze wijze kunnen (drijvende) bladeren optimaal gebruik maken van het licht. Indien de biotoop uitdroogt wordt het voortbestaan van deze planten bedreigd.
• De moerasplanten of helofyten hebben daarentegen een stevig wortelgestel waarmee de plant zich voorziet van voedingstoffen en de plant overeind houdt. Deze planten kunnen onderwater ook voedingstoffen opnemen via het blad maar het wortelgestel blijft de belangrijkste leverancier van voedingstoffen. De stengels zijn stevig en niet buigbaar. Indien de biotoop uitdroogt wordt het voortbestaan van deze planten niet direct bedreigd zolang deze perioden maar niet te lang duurt.
Voor een weelderige plantengroei moeten de planten voldoende licht en voedingstoffen krijgen. De plantenvoeding kunt u als vloeistof toedienen aan het aquariumwater. Maar ook als kleibollen of als tabletten tussen de wortels steken. Als laatste kunt u CO2 – bemesting gebruiken.
Een ‘echte’ voedingsbodem toevoegen aan een bestaande aquarium is in de meeste gevallen geen optie, aangezien je gehele aquarium leeg moet maken. Een voedingsbodem heeft niet het eeuwige leven met het gevolg dat de aquariumplanten bij moet bemesten met wortelbemesting. Gelukkig is zijn er voldoenden producten te koop die het planten groeiprobleem kunnen oplossen.
Lees meer over:
Wat missen mijn waterplanten?
Plantenmest capsules zelf maken
CO2- bemesting
Hallo,
Ik wil mijn aquarium gaan renoveren en tegelijkertijd van een Zuid-Amerika biotoop naar een Malawi biotoop overstappen. Nu zie ik veel maten filterzand voorbijkomen, maar dat is vaak gebaseerd op het inrichten met planten. Weet iemand echter welke maat geadviseerd wordt voor Malawi chicliden welke in het zand filteren zoekend naar voedsel? Fijn, middel of misschien zelfs grof?
In het verre verleden hebben wij Malawi cichliden gehad. De bodembedekking bestond uit fijn filterzand (korrelgrootte 0,40 – 0,80 mm)
Als gewoonlijk struinen de chicliden de boden af naar voedsel en de ongewenste zandkorrels worden gewoon uitgespuugd. Het schone filterzand laat gelukkig geen stofwolken achter waardoor het aquariumwater helder blijft.
Als je van plan bent om rotsblokken te gebruikt zet dan de rotsblokken op PVC ringen. (Zelf maken van PVC afvoerbuizen) Mochten de chicliden de rotsblokken ondermijnen dan blijven de rotsblokken op hun plaats staan. Je hebt dus geen last van puntbelastingen op aquariumbodem. Let op! Sommige chicliden zijn namelijk lid van het mijnwerkersgilde.
Ik heb in het verleden ook filterzand in m’n aquarium gehad en kwam toen altijd heel veel zand in m’n externe potfilters tegen. Uiteindelijk verstoorde dit de juiste doorstroming in het filter en is het voor de slijtage van de waaier ook niet echt bevorderlijk. Wellicht is dit een punt dat u ook eens kan belichten. Hoe kleiner de korrel, hoe makkelijker het stuift en in de aanzuig van het filter komt. Ik moet wel zeggen dat er Malawi Chicliden in het aquarium zaten en deze dus veel in de bodem rommelden.
Ik ben van plan in mijn nieuwe aquarium te werken met bodemverwarming (met het oog op circulatie en als aanvulling op een staafverwarming in de bioloog) en filterzand van 0,4-0,8 mm. Ook komt er CO2 bemesting. De moerasplanten wil ik dan bij de wortels gericht bemesten met rootsticks/tabs.
Wat zijn julie gedachten bij dit plan? Is dit werkbaar, of kan dit alleen als ik filterzand van 0,75-1,25 mm gebruik? Heb namelijk een voorkeur voor fijner filterzand i.v.m. (in mijn ogen) natuurlijker gedrag van de vissen.
Op dit moment gebruik ik “Masterline Root Caps”, “All-in-One vloeibare plantenvoeding van Plantedbox”.
In combinatie met een geregelde CO2 installatie met een pH controller.
Ik ben er zeer tevreden over deze combinatie maar er zijn meer wegen naar Romen.
Zolang de combinatie van licht en voedingstoffen (macronutriënten en micronutriënten) in balans zijn kan je een redelijke plantengroei verwachten met een minimum aan algen.
De roottabs op klei/leem basis vervuilen het filterzand aanzienlijk.
De problemen worden pas echt duidelijk als je een plant uit het filterzand trekt.
Het leem stuift door het aquarium en laat sporen na in het zand.
Filterzand van 0,4-0,8 mm vindt ik persoonlijk het mooist.
Filterzand van 0,75-1,25 mm is ook mogelijk want het blijft een persoonlijke keuze.
CO2 bemesting is in principe niet nodig als niet veel eisende planten gebruikt in het aquarium.
Met matige verlichting en bemesting groeien de planten eenmaal wat langzamer.
Een weelderige plantengroep is prachtig maar het zorgt wel voor meer onderhoudswerkzaamheden.