Plantenmest capsules zelf maken

Of je nu een liefhebber bent van een rijk beplant aquarium of een ander type aquarium met planten, zodra er planten in je aquarium zitten moet je de planten ook voorzien van de benodigde meststoffen.

In het artikel over CO2 bemesting kon je lezen dat CO2 bemesting een uitvinding is van moeder natuur. Zonder koolstofdioxide (CO2) kunnen planten niet groeien en in leven blijven. Natuurlijk hebben de planten ook andere voedingstoffen nodig, maar uit de combinatie van CO2, water en licht kunnen ze suiker produceren dat als energiedrager fungeert. Dat pure zuurstof het afvalproduct hiervan is, is mooi meegenomen.

Natuurlijk is CO2 bemesting niet de enige voedingsstof die planten nodig hebben. Gebrek aan ijzer en sporenelementen zullen de groei van de planten ook belemmeren. Gezonde planten kunnen deze stoffen beter opnemen.

De meeste aquariumliefhebbers zullen één vorm van aquariumplanten voeding gebruiken die het beste bij hun budget of behoefte past. Gelukkig zijn er voldoende fabrikanten die zich gespecialiseerd hebben in het leveren van uitgebalanceerde aquariumplanten voeding. Maar wat zijn de mogelijkheden om zelf plantenvoeding te maken zodat u niet afhankelijk bent van de marketing van de fabrikanten. In dit artikel gaan wij het hebben over het toedienen en het maken van plantenvoeding in capsulevorm.

Hoe kan je plantenvoeding toedienen

Als wij naar het toedienen van aquarium plantenvoeding kijken dan kunnen wij het op drie verschillende manieren toedienen. Welke methode je ook gebruikt, zij hebben allemaal hun voor- en nadelen en in de praktijk is het meestal een combinatie van verschillende methoden.

Het toedienen van voedingstoffen als een gas
CO2 bemesting is een van de bekendste methoden van het toedienen van koolstofdioxide. Of je dit nu uit een gasfles haalt of zelf maakt met behulp van een gistingsproces, dat maakt eigenlijk niets uit. Het eindproduct wordt altijd afgeleverd als een gas.

Lees meer over: CO2 bemesting

Het toedienen van voedingstoffen als een vaste stof
Mineralen zijn samengestelde- of enkelvoudige stoffen die als vaste stof in de vrije natuur voorkomen en gevormd zijn door metamorfose. En sporenelementen zijn elementen die in de voeding van een organisme aanwezig moeten zijn voor een goede groei en functie, maar dat is slechts nodig in zeer kleine hoeveelheden (microgrammen tot milligrammen).

Lees meer over: Wat missen mijn waterplanten?

Plantex spoorelementen CSM+B staat bekend uit een uitgebalanceerde sporenelementen mix, die voor een weeldige plantengroei kunnen zorgen.
Plantex spoorelementen CSM+B staat bekend uit een uitgebalanceerde sporenelementen mix, die voor een weeldige plantengroei kunnen zorgen.

Een van de bekendste methoden van vaste mineralen en sporenelementen toegevoegd in ons aquarium is wellicht de voedingsbodem. De voedingsbodem bestaat uit een basismateriaal dat is verrijkt is met de benodigde mineralen en sporenelementen. Het nadeel van dit systeem is dat mineralen en sporenelementen verbruikt worden door de planten waardoor er geen uitwisseling van voedingstoffen meer mogelijk is! Om dit probleem op te lossen kunt u de voedingsbodem vervangen of de mineralen en sporenelementen weer toevoegen in de vorm van kleibollen, pillen, gelatine capsules of als poeders.

Het toedienen van voedingstoffen een als vloeistof

Eigenlijk is dit niet anders dan het toedienen van voedingstoffen die opgelost zijn in water. Deze methode van plantenvoeding toedienen heeft vooral voordelen bij ‘echte’ waterplanten. Echte waterplanten mogen wij niet verwarren met moerasplanten (80% van de aquariumplanten)! Echte waterplanten halen hoofzakelijk hun voedingstoffen uit het water en hun wortelgestel dient meer als verankering van de waterplant. Natuurlijk wordt het wortelgestel niet alleen als verankering van de plant gebruikt maar ook voor het verkrijgen van de benodigde mineralen en sporenelementen uit de bodem.

Het selectief toedienen van voedingstoffen

Het zal duidelijk zijn dat bij het toedienen van een CO2-bemesting het niet mogelijk is om selectief te bemesten.  Je kan alleen de hoeveelheid opgeloste CO2 regelen met een geregelde CO2 installatie. Nu hebben niet alle aquariumplanten de zelfde hoeveelheid CO2 nodig. Het gevolg is dat er zelden een optimale CO2-bemesting aanwezig is.

Lees meer over:  Aquariumplanten voor een discusaquarium

Bij het toedienen van vloeibare voedingstoffen is het mogelijk om voedingstoffen gericht bij de plantenwortels toe te dienen. Zelf gebruik ik een injectie spuit die voorzien is van een plastic buisje (een lege penvulling).

Injectiespuit-met-plantenvoeding-versie-d

Wat betreft het toedienen van vaste voedingstoffen is het een stuk makkelijker. De meeste leveranciers van plantenvoeding verkopen kleibollen, pillen of als gelatine capsules om selectief voedingstoffen toe te dienen. Het enige nadeel van dit systeem is dat het bij een rijk beplant aquarium relatief duur is. Gelukkig zijn er voldoende mogelijkheden om zelf plantenvoeding te maken. Het is een kwestie van even Googelen op ‘Zelf aquarium plantenvoeding maken’ en je ziet de aangeboden mogelijkheden. Ook voor de gebruikte grondstoffen (mineralen en sporenelementen) is dit ook geen enkel probleem. Het enige nadeel is dat je de juiste leverancier moet vinden die het in kleiner hoeveelheden verkoopt.

Het maken plantenmestcapsules met gelatine capsules

Het voordeel van gelatine capsules is dat je geen bindmiddel nodig hebt om de voedingsstoffen bij elkaar te houden. Bovendien worden de grondstoffen droog bewaard waardoor de voedingstoffen langer hun kwaliteit behouden. Als wij naar de kostprijs kijken komen wij een stuk gunstiger uit dan de kant-en-klaar producten. Je mist alleen de marketing en de consumentenverpakking. Voorbeeld: In het onderstaande voorbeeld gebruik ik:

  • 50 gram Plantex sporenlementen CSM+B of sporenelementen Tenso cocktail
  • 50 gelatine capsules maat 0
  • Vulmal voor gelatine capsules*

* De grondstoffen zijn onder andere te koop bij: ww.aquariumbemesting.nl

* Fosfaat, ijzer en sporenelementen CSM+B mogen niet gemengd worden tot een capsule. Als u dit wel doet binden zij samen en zijn deze voedingsstoffen niet meer opneembaar voor uw planten!

* Voor het vullen van de gelatine capsules heb ik een kunststof plankje gemaakt met 18 gaten waar de onderkant van de gelatine capsules in passen. Natuurlijk kan je de gelatine capsules ook een voor een met de hand vullen, maar de kans dat je de gelatine capsules beschadigd is te groot. Bovendien is dat een hels karwei!

Gelatine-capsule-vulmal-versie-d

Nu zijn er commercieel verkrijgbare vulmallen voor gelatine capsules te koop, maar een plankje met een paar gaatjes doet ook wonderen. En afgezien van de prijs is het een stuk leuker om het zelf te maken.

Gelatine vulmal van hout
Een houten plankje met een aantal gaten, doet ook wonderen. Als afstandhouder wordt een potlood gebruikt!
1000 gelatine capsules
Een zakje 1000 gelatine capsules via het internet besteld. Maar ze zijn ook in kleiner hoeveelheden te koop.

Stappenplan de gelatine capsules vullen

Stap 1: Plaats de bovenkant op de onderkant van de vulmal.
Stap 2: Plaats de onderkant van de gelatine capsules in de gaten van de vulmal.

plantenvoeding-zelf-maken-04

Stap 3: Vul de onderkanten van de gelatine capsules met plantenvoeding.
(Gebruik een bankpasje om de gelatine capsules af te strijken!)

plantenvoeding-zelf-maken-05

Stap 4: Zet de bovenkant naast de onderkant van de vulmal.
Stap 5: Plaats de bovenkanten van de gelatine capsules op de onderkant van de gelatine capsules.

plantenvoeding-zelf-maken-06

Stap 6: Verwijder de gelatine capsules.

plantenvoeding-zelf-maken-07

Het eindproduct

Als ik naar het eindproduct kijk mag ik niet klagen. Nadat ik het proces verfijnd had, kon ik binnen een paar minuten 18 capsules vullen. De eerste keer dat ik de gelatine capsules met Plantex spoorelementen vulde, kwam ik snel tot de conclusie dat je tijdens het vullen de capsules en de vulmal beter in een plastic bakje kon plaatsen. Het was na het vullen van de capsules een kwestie van het plastic bakje op zijn kant houden waardoor de gemorste spoorelementen zich in de hoek konden verzamelen. Hierna kon ik met het bankpasje de spoorelementen hergebruiken voor de volgende ronde.

Twee type eindproducten: De witte gelatine capsules bevatten Plantex spoorelementen CSM+B en de bruine gelatine capsules bevatten plantenvoeding wat verrijkt is met ijzer.

Bij de plantenvoeding die verrijkt was met ijzer moest ik de plantenvoeding een beetje aanstampen met een rond stokje (potlood). Dat was in principe niet echt nodig wanneer mijn plantenvoeding ‘echt’ droog was. Dit probleem heb ik verholpen door het voorraadbakje van mijn plantenvoeding te voorzien van een zakje Silicagel (vochtabsorberende kristallen).

Wat betreft het eindproduct en de gelatine capsules, deze kan je beter bewaren in een luchtdichte verpakking met een zakje Silicagel. Want vochtige gelatine capsules lossen op bij de geringste hoeveelheid vocht.

Wat betreft de dosering van gelatine capsules met plantenvoeding kan ik eenduidig zijn. Kijk naar je planten en kijk naar de symptomen die een mineralentekort aangeven. Grote planten krijgen 3 à 5 capsules per maand en de overige planten 1 capsule per vierkante decimeter.

Commercieel verkrijgbare vulmallen

De commercieel verkrijgbare vulmallen voor gelatine capsules hebben meestal een vulcapaciteit van 18, 24, 48, 50 of 100 capsules. Dit is afhankelijk van de capsulegrootte!

De “The capsule machine” is verkrijgbaar voor twee verschillende capsule maten 0 en 00!

* De capsule machines zijn onder andere te koop bij: https://www.natuurproduct.com

Tags:
Heeft u vragen of opmerkingen?

Heeft u vragen of opmerkingen? Laat dan een bericht achter in het Reactieveld. Wij proberen uw bericht zo snel mogelijk (binnen 24 uur) te beantwoorden.

Doe mee met de conversatie

  1. Leuk artikel. Ben na 40 jaar mijn oude hobby weer begonnen met een Juwel Vision 450. Zit CO2 bij en de hele ratteplan. Zit nog in begin fase en ben nu bezig met plantenplan en neem je tips mee voor de toekomst. Stop je de capsules een aantal centimeter onder het grind?

    1. Ik stop de capsules eigenlijk zo diep mogelijk in de aquarium bodem, die is natuurlijk afhankelijk van de locatie, grote en het type waterplanten. Aan de voorkant van het aquarium is in de meeste gevallen de bodemmateriaal dunner dan aan de achterkant. Eigenlijk stop ik de capsules 2 á 3 cm van de bodem.

      Omdat ik filterzand als bodemmateriaal gebruik, moet ik de capsules horizontaal in het zand schuiven. Dit heeft twee voordelen: het is gemakkelijker vasthouden met een pincet en de capsules gaan niet drijven na het verwijderen van de pincet. Ik heb zelf gemerkt dat de capsules soms gaan drijven als ik ze verticaal en te ondiep worden geplaats, maar dat komt ook door de beperkte frictie met het filterzand. Na ongeveer twee minuten is dit probleem letterlijk opgelost. De gelatine capsules is zo zacht geworden dat het uit elkaar valt.

      Nu gebruik ik zelf bodemverwarming. Een bodemverwarming verwarmt niet alleen de bodem, maar zorgt ook voor watercirculatie in de aquariumbodem. Het verwarmde water stijgt op en het koudere zuurstofrijke aquariumwater zakt naar de aquariumbodem en door de watercirculatie ontstaat een betere aan –en afvoer van afval- en voedingstoffen.

  2. In de tekst verwijst U naar de behoefte van de planten van mineralen èn sporen elementen. Van die sporen elementen zijn slechts hele kleine hoeveelheden nodig, zo schrijft U.
    Hoe verhouden die 2 zaken zich? Dus hoeveel van dit en hoeveel van dat? Dan kan je een mengsel maken en daarmee de capsules vullen. De capsules heb ik al, nu nog de vulling bestellen 😉
    Bedankt voor de info!

    1. Eigenlijk bepalen je planten wat de juiste samenstelling is van je plantenvoeding.
      Lees meer over: Wat missen mijn waterplanten
      Als je weet welke stoffen je planten missen dan kan je gericht de stoffen toedienen.

      *Fosfaat, ijzer en sporenelementen mogen niet gemengd worden tot een capsule. Als u dit wel doet binden zij samen en zijn deze voedingsstoffen niet meer opneembaar voor uw planten!
      Aquariumbemesting.nl adviseert een paar uur tot een dag tussen doseringen van genoemde producten te laten. Deze waarschuwing is voor zowel de poedervorm als de vloeibare vorm.

  3. Goedemiddag,

    Gebruik nu micro en macro in vloeibare vorm en wat er allemaal in zit en welke hoeveelheid weet ik niet.

    Maar nu wil ik het zelf gaan maken en met capsules proberen. Maar welke plantenvoeding gebruik je bij de capsules met ijzer?

    Mvg

    Dominic

    1. Fosfaat, ijzer en sporenelementen mogen niet gemengd worden tot een capsule. Als u dit wel doet binden zij samen en zijn deze voedingsstoffen niet meer opneembaar voor uw planten! Met ander woorden ik meng geen andere voedingstoffen bij de bovenstaande grondstoffen.

    1. Discuszolder is een informatie website voor hobbyisten die een passie hebben voor aquariumtechniek en (discus)vissen. Wij verkopen geen producten of vissen!

      Bij de doe-het-zelf projecten willen wij de kosten zo laag mogelijk houden. Zouden wij deze producten commercieel aanbieden dan vervallen een aantal voordelen voor de gebruiker. (prijsverschil en persoonlijke product samenstelling)

  4. Kunnen kunstmest korrels die voor landplanten worden gebruikt en/of bv koemest korrels gebruikt worden?

    1. Aquariumplanten bemesting moet niet alleen geschikt zijn voor de waterplanten maar er mogen geen giftige stoffen bevatten voor onze aquariumbewoners.

      In het vervelende is er rijkelijk geëxperimenteerd met alternatieve (aquarium) plantenbemesting omdat aquarium plantenbemesting slecht of niet verkrijgbaar was voor een redelijke prijs. Uit praktijk is gebleken dat de samenstelling van b.v. de potplanten voeding niet zo optimaal was voor het aquarium. Slecht groeien waterplaten, troebel water bij het verwijderen van planten en slechte waterwaarden c.q. vissterfte waren de bekendste problemen.

      Ik heb geen ervaring met koemestkorrels of plantenvoeding voor potplanten in het aquarium. De risico’s zijn voor mij gewoon te groot voor de werkelijke besparing. Voor de gemiddelde aquarium liefhebber zijn de commercieel verkrijgbare kant-en-klare aquariumplanten bemesting producten de beste keuze.

      Voor de aquarium liefhebber die willen experimenteren met doe-het-zelf aquariumplanten bemesting zijn de beproefde methoden de veiligste methode voor het beoefenen van de hobby. Bovendien zijn de benodigde grondstoffen voor de doe-het-zelver eenvoudig te verkrijgen zelf in kleine hoeveelheden!

      Ik heb gemerkt dat de grondstoffen erg goedkoop zijn als je ze in bulkverpakking koopt (25kg) Het probleem is dat ik deze stoffen langdurig moet bewaren. Terwijl de gemiddelde aquarium liefhebber zeer kleine hoeveelheden per jaar gebruikt.

  5. Hallo,

    Kan je ook plantenmest capsules maken met macro’s (nitraat, fosfaat en kalium)? en deze tegelijk aanbrengen bij de plant zonder dat ze samen binden met het ijzer en spoorelementen

    Mvg

    1. In principe kan je alle voedingstoffen in de gelatine capsules plaatsen. Ik gebruik zelf alleen ijzer of sporenelementen in combinatie met kleibolletjesmix, lateriet en leem in gelatine capsules. Op deze wijze kan ik gericht specifieke voedingstoffen toedien aan individuele planten. Deze voedingstoffen gebruik ik bij planten met een grote behoefte aan wortelvoeding zoals bijvoorbeeld bij Lotus, Echinodorus of Cryptocoryne. Natuurlijk kan je ook commerciële rootsticks gebruiken maar dat wilde wij met dit artikel voorkomen.

      In de praktijk wil je de voedingstoffen zo goed mogelijk verspreiden in je aquarium(water) en onder acceptabele waarden houden. De gemakkelijkste manier is om basis voedingstoffen toe te dienen via een stockoplossing in vloeibare vorm. Dit is gemakkelijk te doseren en kan naar behoefte worden aangepast. Als aquarium liefhebber kan je dit dagelijks of wekelijks toedienen. Plantenvoeding die je bij de wortels plaatst worden meestal eens per maand geplaatst.

      Plantenbemesting die je bij de plantenwortels plaatst moet je zien als aangepaste plantenbemesting voor specifieke planten. Het is dus geen vervanger voor basis voedingstoffen! Het nadeel van plantenvoeding die je in de aquariumbodem plaatst is dat je het niet kunt verwijderen bij een overdosering.

      Kort samengevat: Plantenmest capsules maken met macro’s (nitraat, fosfaat en kalium) zou ik niet aanbevelen.

  6. Welke verhouding gebruik je voor de ijzer capsules en welke met de sporenelementen?

    Hoeveel mg ijzer in combinatie met hoeveel mg kleibolletjesmix, lateriet en leem?

    Hoeveel sporenelementen combinatie met hoeveel mg kleibolletjesmix, lateriet en leem?

    Hoeveel sporenelementen in combinatie met hoeveel mg kleimix latriet en leem?

    1. Ik mix geen bemestingsproducten tot één gelatine plantenmestcapsules. Fosfaat, ijzer en sporenelementen (CSM+B) mogen niet gemengd worden tot één capsule. Als u dit wel doet binden zij samen en zijn deze voedingsstoffen niet meer opneembaar voor uw planten! Aquariumbemesting.nl adviseert een paar uur tot een dag tussen doseringen van genoemde producten te laten. Deze waarschuwing is voor zowel de poedervorm als de vloeibare vorm.

      Als je kleibolletjesmix, lateriet en leem wilt toevoegen aan je aquariumbodem. Dan kan beter een mix maken van 500 gram kleibollenmix, 300 gram lateriet en 10 gram ijzer. Na het mengen moet je een klein beetje water toevoegen zodat je kleibolletjes kunt draaien. (1,5- 2 cm) Leg de zelf gemaakte kleibolletjes op een warme plaats en laat ze drogen. De gedroogde kleibolletjes kun je daarna tussen je plantenwortels steken.

      Van leem kun je ook leembolletjes maken, maar het geeft een sterke vertroebeling van het water als je het niet afdekt. (Ook bij het verwijderen van de planten!) Leem kan er ook voor zorgen dat de aquariumbodem dichtslib. Natuurlijk heeft leem ook zijn voordelen aangezien het zeer rijk is aan die voedingsstoffen die onze planten nodig hebben. Maar bij mij wegen de voordelen niet op tegen de nadelen.

      1. Dus geen puur ijzerpoeder en sporenelementen poeder doe je in de capsules? Dan wel apart en niet samen in 1 capsule.

        En dan kleibolletjes volgens uw recept?

        1. Dus geen puur ijzerpoeder en sporenelementen poeder doe je in de capsules? Dan wel apart en niet samen in 1 capsule.
          Klopt (niet mengen in de zelfde capsule!)

          En dan kleibolletjes volgens uw recept?
          Kleibolletjes moet je zien als optie. Voor een langdurige wortelbemesting gebruik ik een kleibolletjesmix omdat dit effectiever werkt bij grote planten. Bovendien houden niet alle planten van een zanderige bodem.

Laat een reactie achter

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.